یکی از مهم ترین جنبه هایی که پیمانکاران هنگام امضای پروژه با آن موافقت می کنند این است که چگونه و چه زمانی پرداخت حق الزحمه آن ها صورت گیرد. اینکه پیمانکاران چگونه برای کار خود صورتحساب می‌دهند بر برنامه زمان‌بندی، وضعیت مالی و احتمال شکست پروژه ساختمانی تأثیر می‌گذارد.
تعیین درصد حق الزحمه برای پیمانکاران امری عرفی و توافقی است و در قوانین برای شرایط کاری خاص و معین به صورت دقیق درصد مشخص نشده است. درصد حق الزحمه برای پیمانکاران در بحث دوم مقررات ملی ساختمان، حداکثر 10 درصد معین شده که بر اساس تجربه و تعهد کاری پیمانکار این درصد بیشتر و یا کمتر تایید گردد.
درصد حق الزحمه برای پیمانکاران برای پروژه های بزرگ و لوکس در یک بازه ی زمانی ثابت، هزینه های بیشتری انجام می شود و طبیعی است که درصد حق الزحمه برای پیمانکاران بیشتر باشد و در یک پروژه کوچک در همان بازه ی زمانی که هزینه ها کمتر است، درصد حق الزحمه برای پیمانکاران کمتر باشد.
آنچه خواهید خواند
عوامل موثر بر درصد حق الزحمه پیمانکاران
پس عوامل گوناگون و متعددی بر دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران تاثیرگذار است:
نوع پروژه
نوع پروژه اینکه پروژه ساخت یا بازسازی باشد بر دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران موثر است. به عنوان مثال بازسازی املاک کلنگی به نسبت بازسازی آپارتمان درصد حق الزحمه برای پیمانکاران بالاتری خواهد داشت چرا که این کار سخت تر بوده و نیاز به تخصص و مهارت کافی دارد چرا که هر اشتباهی در تخریب ساختمان می تواند خسارات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
مقیاس و متراژ پروژه
مقیاس و متراژ پروژه بر درصد حق الزحمه توسط پیمانکاران موثر است.
محل پروژه
اینکه محل پروژه به بافت شهری نزدیک باشد یا خیر بر درصد حق الزحمه توسط پیمانکاران موثر است چرا که تامین مصالح و مواد و همچنین سهولت در رفت و آمد بر درصد حق الزحمه برای پیمانکاران بسیار موثر خواهد بود.
تجربه و تخصص پیمانکار
تجربه و تخصص پیمانکار بر دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران تاثیرگذار می باشد و این امری طبیعی است که پیمانکار با تجربه و کاربلد که چندین سال است کار اجرایی داشته دستمزد بالاتری را بخواهد.
سختی اجرای پروژه
اگر برای انجام پروژه سختی برای انجام باشد مثلا آب و هوای منطقه بد باشد و یا نقشه و معماری پروژه خاص و سخت باشد درصد حق الزحمه برای پیمانکاران بالاتر خواهد بود.
با مصالح و یا بدون مصالح بودن قرارداد
در قرارداد ممکن است که پیمانکار خود موظف به تامین مصالح باشد و یا نه کارفرما خود مسئولیت تامین مصالح را داشته باشد و این مورد بر دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران تاثیرگذار است.
مراحل مربوط به نحوه دریافت حقوق به عنوان پیمانکار
پیمانکاران کنترل بیشتری بر نحوه پرداخت و دریافت حق الزحمه خود دارند. در این قسمت مراحل مربوط به نحوه دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران به اختصار شرح داده می شود.
مذاکره پیرامون نحوه دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران
قبل از شروع یک پروژه کاری، پیمانکاران باید ابتدا در مورد شرایط ترتیب کار به توافق برسند و یک قرارداد پیمانکاری مستقل امضا کنند، یک قرارداد کتبی که در آن نرخ دستمزد مورد نظر، برنامه زمانی، تاخیر در پروژه های ساختمانی و روش دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران مشخص شده را نظیم و امضا کنند .
روش های مختلفی برای دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران وجود دارد، از جمله:
- پرداخت های اولیه
برخی از پیمانکاران مستقل قبل از شروع یک پروژه، از مشتریان خود مبلغی را به عنوان پرداخت اولیه جهت شروع و استارت پروزه دریافت می کنند. یعنی دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران به این صورت است که در ابتدای شروع کار مبالغی به عنوان پرداخت اولیه جابجا می شود.
- پرداخت های نقطه عطف/ تکمیل پروژه
پیمانکاران ممکن است پس از رسیدن به نقطه عطف یا تحویل کار، از مشتری بخواهند که پرداخت را انجام دهد و فرآیند دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران بعد از اتمام کار پروژه انجام می شود.
- پیش پرداخت
پیمانکاران ممکن است نیاز به پرداخت جزئی از قبل داشته باشند و مبلغی را به عنوان پیش پرداخت قبل از شروع پروژه دریافت نمایند. در اصل دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران با پیش پرداخت اولیه قبل از شروع کار، صورت می گیرد.
- پرداخت‌های ساعتی، هفتگی، دو هفته‌ای یا ماهانه
پیمانکاران ممکن است بخواهند پرداخت ها در بازه زمانی مشخصی انجام گیرد، تا به طور منظم پول دریافت کنند.
تنظیم روش دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران
در این قسمت نحوه ی دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران مشخص می شود. یعنی مشخص می شود که حق الزحمه پیمانکار به چه صورت به پیمانکار پرداخت شود.
در این قسمت قراردادی مکتوب تنظیم می گردد و همه موارد ذکر شده به همراه تاریخ تنظیم سند و قید تاخیر هایی که سبب اخلال در تحویل و اتمام پروژه می شود در آن قید شده و میزان خسارت در صورت تاخیر در زمان تحویل پروژه مشخص خواهد شد.
روش های صدور صورت حساب ساخت و ساز
صورتحساب ساخت و ساز همیشه به شرایط قرارداد اشاره می‌کند که تعیین می‌کند پیمانکاران چگونه هزینه کار خود را دریافت کنند. در زیر برخی از رایج ترین روش های صورتحساب مورد استفاده در صنعت آورده شده است.
مبلغ یکجا
هنگام استفاده از صورتحساب مبالغ مقطوع، پیمانکاران و مالکان قبل از شروع هر کاری با کل هزینه پروژه مالک موافقت می کنند. پیمانکار در فواصل زمانی تعیین شده در طول اتمام پروژه مثلاً یک بار در ماه یا در نقاط عطف خاص به مالک فاکتور می‌دهد، اما از آنجایی که قیمت کل پروژه ثابت می‌ماند، ممکن است پیمانکار مجبور نباشد اسناد پشتیبان زیادی را تهیه کند که هزینه‌ها و سود را نشان می‌دهد.
پیمانکاران و کارکنان اداری آنها ممکن است به دلیل آزادی و صرفه جویی در زمان، صورتحساب را صرف نظر از اندازه پروژه ترجیح دهند. مالکانی که آشنایی چندانی با پیمانکار ندارند ممکن است روش صورتحساب بازتر را ترجیح دهند که به آنها امکان می دهد ببینند چه هزینه ها و سودهایی برای کار قراردادی وجود دارد.
هزینه به علاوه
قراردادهای هزینه به علاوه، شامل این است که پیمانکار برای هر هزینه ای که به پروژه وارد می شود به مالک صورتحساب می دهد و همچنین هزینه ای برای پوشش سربار و سود پیمانکار می گیرد. کارمزد ممکن است به عنوان درصدی از کل هزینه قرارداد یا یک کارمزد ثابت تعیین شده در ابتدای پروژه محاسبه شود. مالکان ممکن است به پیمانکاران مشوق های مالی ارائه دهند تا هزینه ها را پایین نگه دارند تا عدم قطعیت قراردادهای به اضافه هزینه را به حداقل برسانند.
زمان و مواد (T&M)
همانطور که از نام آن پیداست، زمان و مواد صورتحساب صاحبان بر اساس تعداد ساعات کار در پروژه و هزینه مواد می باشد. در قرارداد زمان و مصالح، پیمانکار حاشیه سود را در قیمت‌های ساعتی اعلام شده به مالک درج می‌کند و محدوده دقیق کار به وضوح تعریف نشده است یا انتظار می‌رود تغییر کند.
صورتحساب زمان و مواد، برای قراردادهای کوچک و انجام کارهای شخصی استفاده می شود. پیمانکاران فرعی و پیمانکاران عمومی خود انجام، هر کدام می توانند از این روش استفاده کنند.
قیمت گذاری واحد
قیمت‌گذاری واحد روشی است که پیمانکاران می‌توانند از آن استفاده کنند تا قیمت‌های پروژه را به بلوک‌های کاری تبدیل کنند و سپس برای هر بلوک (یا واحد) که کاری را تکمیل می‌کنند، هزینه دریافت کند.
محاسبه هزینه های تاخیر
هزینه های تاخیر بر دریافت حق الزحمه توسط پیمانکاران موثر است و محاسبه هزینه های تاخیر بسیار مهم است که هر کارفرما باید بر این موضوع واقف باشد چرا که هزینه های تاخیر فقط مربوط به ضرر مالی نیست، بلکه به فرصت های از دست رفته، نارضایتی مشتری و کاهش احتمالی سهم بازار نیز مربوط می شود و سازمان ها باید از مفهوم، تأثیر و استراتژی های مدیریت مؤثر آن قدردانی کنند.
چه مدیر پروژه باتجربه، صاحب محصول یا شخصی باشید که پروژه ای را برای تغییر محصول آغاز می کند، درک هزینه های تاخیر می تواند به بهینه سازی تصمیمات شما، اولویت بندی وظایف و در نهایت ارائه ارزش بیشتر به مشتریان کمک کند.
برای این منظور ضروری است که پیمانکار بتواند با تهیه لایحه تاخیرات به صورت حرفه ای از حق و حقوق خود دفاع کند. اگر در خصوص تنظیم لایحه تاخیر تجربه کافی ندارید دوره های آموزشی سایت پروژه یار میتواند به شما کمک کند.
